I & O: Meeste vuurwerkafstekers geven gehoor aan verbod, echter half tot één miljoen niet

Plum Bloom

Registered User
Het merendeel van de (gebruikelijke) vuurwerkafstekers geeft gehoor aan het vuurwerkverbod, dit jaar. Maar er is een groep van tussen de half en één miljoen mensen die tijdens de jaarwisseling toch vuurwerk zegt te gaan afsteken.

Afgelopen jaren stak circa een kwart van de Nederlandse bevolking vuurwerk af rond de jaarwisseling. Dit jaar is dat verboden, omdat het kabinet de zorg en de handhavers niet te zwaar wil belasten. Het merendeel van de (gebruikelijke) vuurwerkafstekers geeft hier gehoor aan: 18 procent van alle Nederlanders. Echter, 6 procent zegt – ondanks dit vuurwerkverbod – toch van plan te zijn op oudejaarsdag vuurwerk af te gaan steken. Omgerekend naar absolute aantallen komt dit neer op een half à één miljoen mensen.

Deze mensen willen toch vuurwerk afsteken omdat ze dat een mooie traditie vinden, die hoort bij oud en nieuw en moet worden behouden. Vuurwerk afsteken zou volgens hen best kunnen als het op een verantwoorde manier gebeurt, zonder letsel of schade te veroorzaken. Ook wordt aangegeven dat een verbod onzinnig is, omdat mensen dan illegaal vuurwerk zullen afsteken wat voor meer problemen zorgt.


Dit blijkt uit een landelijk representatief onderzoek van I&O Research in opdracht van Binnenlands Bestuur onder 1.140 Nederlanders van 18 jaar en ouder.

Gemeente moet vuurwerkshows organiseren
De steun voor een vuurwerkverbod voor particulieren gaat gepaard met het animo voor centraal georganiseerde vuurwerkshows in gemeenten. Zeven op de tien Nederlanders willen dat (nog steeds). Op deze manier willen mensen toch het saamhorigheidsgevoel blijven ervaren en de traditie in stand houden.

Een op vier vindt vuurwerk nog “een mooie traditie”
Het aandeel mensen dat vindt dat vuurwerk nog een mooie traditie is die in stand moet worden gehouden, daalde: van 55 procent vorig jaar november, naar 43 procent nu.

Steun voor vuurwerkverbod groeit onder bijna alle kiezersgroepen
Binnen de verschillende kiezersgroepen is een toename van steun voor een vuurwerkverbod te zien. De steun groeide het meest onder D66-kiezers (van 59% in 2019 naar 80% in 2020). Een andere ontwikkeling is dat nu ook onder CDA- en VVD-kiezers een meerderheid is te vinden voor een particulier vuurwerkverbod.
Alleen kiezers van Forum voor Democratie zijn nog niet in meerderheid voor een verbod (49% voor, 51% tegen).

Groot draagvlak voor vuurwerkverbod 2020
Ruim drie kwart van de Nederlandse bevolking is het eens met het vuurwerkverbod dit jaar (79%). Daarnaast vindt een vuurwerkverbod om de zorg dit jaar door corona niet verder te overbelasten veel bijval. Acht op de tien Nederlanders is het hiermee eens.

Verantwoording
I&O Research voerde dit landelijk representatieve onderzoek uit onder 1.140 Nederlanders van 18 jaar en ouder in opdracht van Binnenlands Bestuur.
Het onderzoek vond plaats van vrijdag 13 november tot maandagochtend 16 november 2020.
De resultaten zijn gewogen op geslacht, leeftijd, opleiding, regio en stemgedrag bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2017, waarmee dit onderzoek representatief is voor deze achtergrondkenmerken.

 

Plum Bloom

Registered User
Dit is wat Binnenlands Bestuur in elkaar heeft geknutseld op basis van het onderzoek van I & O:

STABIELE STEUN VOOR VUURWERKVERBOD

Bijna twee derde van de Nederlandse bevolking steunt een totaal vuurwerkverbod. Toch is er een groep van tussen de half en een miljoen mensen die tijdens de komende jaarwisseling vuurwerk wil blijven afsteken. Dat blijkt uit onderzoek van I&O Research onder 1140 Nederlanders in opdracht van Binnenlands Bestuur.

Stabiel beeld
In 2019 was nog de helft van de Nederlanders voor een totaalverbod op vuurwerk, in januari 2020 steeg dat percentage onder invloed van de incidentrijke jaarwisseling naar 65 procent en nu lijkt het zich te stabiliseren op 64 procent. Iets meer dan twee derde van de Nederlanders (69 procent) is voorstander van een centrale vuurwerkshow, georganiseerd door de gemeente. Het aandeel mensen dat vuurwerk een mooie traditie vindt die in stand moet worden gehouden, daalde van 55 procent vorig jaar november naar 43 procent nu.

Jonge mannen die PVV stemmen
Potentiële vuurwerkafstekers zijn naar verhouding vaak jonge mannen die relatief ook weer vaak PVV stemmen en in het noorden en oosten van het land wonen. Het gaat om 6 procent van de volwassen Nederlanders, die het door het kabinet afgekondigde vuurwerkverbod voor dit jaar wil trotseren. Ze komen het minst vaak (4 procent) uit de provincies Zeeland, Noord-Brabant, Limburg, Utrecht, Noord-Holland en Zuid-Holland, met uitzondering van de drie grote steden. In die drie grote steden wil 5 procent vuurwerk af gaan steken.

Vuurwerkafsteker relatief vaak uit noorden en oosten
Maar noorderlingen spannen de kroon. Ruim een tiende (11 procent) van de Groningers, Friezen en Drenten geeft aan dit jaar net als andere jaren vuurwerk af te steken. In Oost-Nederland ligt dat percentage iets lager (9). Redenen die men geeft voor het toch weer afsteken van vuurwerk is dat het een traditie is die moet worden behouden. ‘Het hoort bij Oud & Nieuw en het is maar één keer per jaar.’ Men zegt ook dat knalvuurwerk verboden kan worden en dat siervuurwerk moet kunnen. Vuurwerk afsteken zou moeten worden toegestaan, maar dan op een verantwoorde manier, zonder letsel of schade te veroorzaken. Een verbod is onzinnig, wordt ook gezegd, omdat mensen dan illegaal vuurwerk zullen gaan afsteken wat voor meer problemen zorgt.

Stoppers willen centrale vuurwerkshows
Afgelopen jaren stak ongeveer een kwart van de Nederlandse bevolking weleens vuurwerk af rond de jaarwisseling. Van alle Nederlanders zegt 86 procent dit de komende jaarwisseling niet te gaan doen. Zij vinden het afsteken van vuurwerk milieuvervuiling en schade veroorzaken aan mensen en dieren. Het percentage mensen dat in voorgaande jaren nog wel vuurwerk afstak, maar dit jaar niet meer is 18 procent. Deze groep ziet veel in centraal georganiseerde vuurwerkshows in gemeenten om zo toch het saamhorigheidsgevoel te ervaren en de traditie in stand te houden.

'Gewoon de wei in'
‘Vuurwerk afsteken is een minder sterke traditie in steden dan in de rest van het land’, aldus onderzoeker Peter Kanne. ‘Die uitschieter in het noorden en oosten verbaast mij niet zo erg.’ Naar het carbidschieten is in het onderzoek niet gevraagd. Wel laten ondervraagden weten ‘gewoon de wei in te gaan’. ‘Zij hebben meer het gevoel van: die verboden gelden voor ons niet, want hier zijn geen grote massa’s’, zegt Kanne. ‘Het kan zeker meespelen dat corona in die contreien minder aanwezig is. Het sentiment van ‘waarom leggen ze dit aan ons op?’ zit er zeker bij.’

Ook omslagpunt bij 'rechtse' partijen
Kijkend naar kiezersgroepen blijkt ook daar onder alle partijen de animo voor een totaalverbod op vuurwerk te groeien. Traditioneel is die steun het grootst bij de aanhang van de Partij voor de Dieren en GroenLinks. De grootste stijging (21 procent) is te zien bij kiezers van D66, terwijl ook de ChristenUnie-kiezer zich hierin niet onbetuigd laat (+19 procent). Opvallend is dat ook kiezers van partijen ter rechterzijde een omslagpunt hebben bereikt. Bij de VVD steeg het aantal voorstanders van een verbod van 45 naar 61 procent en bij het CDA van 41 naar 57 procent. Kiezers van Forum voor Democratie (FvD) zijn ten opzichte van alle andere partijen toch het minst voorstander van een vuurwerkverbod (49 procent), maar zelfs daar is het dus bijna 50-50.

Voortschrijdend inzicht
Er lijkt sprake te zijn van een soort voortschrijdend inzicht. Kanne vergelijkt de vuurwerkdiscussie met die over Zwarte Piet. ‘Een voorhoede zegt: we moeten er anders mee omgaan. Dan wordt erover gesproken, er is debat over en voetje voor voetje zie je de achterblijvers dan meegaan. Hetzelfde zie je hier.’ De aanhang van PVV en Forum is meer anti-overheid en anti-regels en zij hebben vaak ook minder vertrouwen in de overheid en wetenschap. Het sentiment ‘er wordt ons iets afgepakt’ leeft er sterk. ‘Het is dus wel verrassend dat er ook daar beweging in zit, net als bij de toch wat traditionele, conservatieve CDA-achterban, waarvan er velen op het platteland woonachtig zijn.’

80 procent steunt verbod wegens corona
Het besluit om voor dit jaar een vuurwerkverbod af te kondigen om de gezondheidszorg vanwege de coronatoeloop te ontlasten wordt door 80 procent van de Nederlanders ondersteund. Driekwart vindt dat het afsteken van knalvuurwerk ook na deze jaarwisseling moet worden verboden. Met het verbieden van afsteken van vuurpijlen na deze jaarwisseling zijn iets minder mensen het eens, maar nog steeds een ruime meerderheid: 64 procent.

 

Plum Bloom

Registered User
Zou mooi zijn als BPN nog wat centjes over heeft en begin januari een onderzoek van Maurice de Hond financiert, waar uiteraard uitkomt dat grote meerderheid van Nederland het oudjaarsvuurwerk heeft gemist. Kwestie van de juiste vragen (niet) stellen ...
 

joszie

Zilveren Member
Er is geen algemeen vuurwerkverbod, er geldt een verbod van cat 2 tm 4, waarbij alleen cat 2 dit jaar eenmalig zou zijn.

Toch bijzonder dat dit nergens genoemd wordt. Staat die zure buurman de 31e vervelend te doen als wij wat cat 1 afsteken....
 

The Cigarman

Moderator
Medewerker
Wel knap dat niemand van de liefhebbers deze vragenlijst niet voorbij heeft zien komen.
Klinkt als peilen met voorselectie.
Dat zijn mensen die naar Hart van Nederland kijken en de kranten van de Pers Groep lezen.
Die worden al bang van een knetterende brommer.

1140 personen, dat is een representatief aantal mensen zeg.
Er zijn patiënten verenigingen met meer leden die hoog en laag moeten bewegen aandacht te krijgen voor hun probleem/problemen.
 

Puur

Registered User
een kwart van de nederlanders? dus ruim 4miljoen stak vorig jaar vuurwerk af....zo
maar in nederland vind bijna niemand vuurwerk leuk toch?...word al jaren beweerd door de anti brigade.
hopelijk sluiten meer winkeliers zich volgend jaar aan om de rechtzaak voort te zetten......en eens en voor altijd af te rekenen
met onwaarheden....en wij kunnen dan afrekenen met groenlinks in maart:devilish:
 

firewire

Registered User
Verschrikkelijk zwaar links, eng, anti-vuurwerk artikel, bomvol stemmingmakerij.

Ik zou hem eerst ontleden en de ergste stukken posten, maar het zijn er gewoonweg teveel.

Saillant detail:
Elke alinea sluiten ze af met een anti-vuurwerk opmerking.:sick:
 

Schuim

Moderator
Medewerker
Leuk sommetje,

Als er jaarlijks volgens I&O 4 miljoen mensen afsteken.
Dan staan er daar gemiddeld 3 personen naar te kijken.
Als een meerderheid van de 17 miljoen Nederlanders vuurwerk niet zo leuk vind.. Hoe kom ik dan al op met 2 kijkers 8 miljoen en met 3 kijkers op 12 miljoen uit?

Je gaat mij niet vertellen dat die mensen kijken omdat ze het niet leuk vinden..
Maargoed, dit is een onderzoek van I&O hé, dus dat moet je altijd vrij interpreteren, bij voorkeur negatief.
 

Plum Bloom

Registered User
Maargoed, dit is een onderzoek van I&O hé, dus dat moet je altijd vrij interpreteren, bij voorkeur negatief.

Bij dit soort betaalde onderzoeken is het vooral van belang om te bekijken wie of wat de opdrachtgever is. Opzet van het onderzoek alsmede samenvatting zijn altijd afgestemd op wat de opdrachtgever graag als uitkomst wil zien.

Nederlanders tussen de 12 en 18 jaar is overigens niets gevraagd. Jammer, dan hadden we vast heel andere percentages gezien.
 

Plum Bloom

Registered User
Over onbenul gesproken: I & O heeft in het onderzoek gevraagd of het afsteken van knalvuurwerk en vuurpijlen ook na deze jaarwisseling verboden moeten worden. Kennelijk gemist dat er een wetswijziging is geweest. https://www.ioresearch.nl/wp-content/uploads/2020/12/Rapport-Vuurwerk-nov-2020.pdf

Overigens:
I&O Research Panel Het I&O Research Panel is geworven op basis van aselecte personen- en huishoudensteekproeven op traditionele manier (geen zelfaanmelding). Sinds april 2019 werkt het I&O Research Panel met een spaarprogramma, waarbij deelnemers punten sparen afhankelijk van de lengte en complexiteit van de vragenlijst. Deze punten kunnen later worden ingewisseld voor Bol.comtegoed of een donatie aan een goed doel.
 

Plum Bloom

Registered User
Burgemeesters: Steun vuurwerkverbod 'herkenbaar'

We moeten de steun voor het vuurwerkverbod in coronatijd en de steun voor een vuurwerkverbod erna scheiden, maar de coronatijd kan de steun voor een totaalverbod wel doen groeien. En hoewel de vuurwerktraditie diepgeworteld is, betekent dat niet automatisch grote verstoringen van de openbare orde. Maar ze zijn er op voorbereid. Vier burgemeesters reageren op de uitkomsten van het vuurwerkonderzoek.

Animo voor vuurwerkverbod
Uit het vuurwerkonderzoek van I&O Research in opdracht van Binnenlands Bestuur bleek dat de steun voor een totaal vuurwerkverbod stabiel is ten opzichte van afgelopen januari. Bijna twee derde van de Nederlanders steunt een totaalverbod op vuurwerk tijdens de jaarwisseling, vergeleken met november 2019 (50 procent steun) een flinke stijging. Een andere uitkomst was dat een half tot 1 miljoen mensen tijdens de komende jaarwisseling toch vuurwerk wil afsteken, ondanks het vuurwerkverbod om de zorg te ontlasten. Relatief is de animo hiervoor het grootst in het noorden (11 procent) en oosten (9 procent) van het land. Absoluut is er in de drie grootste steden meer animo (5 procent). Binnenlands Bestuur vroeg vier burgemeesters te reageren op de cijfers. In hoeverre houden zij bij het handhaven van de openbare orde tijdens de komende jaarwisseling rekening met hen die toch vuurwerk gaan afsteken? En zijn er in deze coronatijd extra maatregelen genomen ten opzichte van voorgaande jaren?

Buma: extra inzet politie
‘Vanwege corona en de daarmee gepaarde maatregelen verkeren wij in een bijzondere situatie, wat natuurlijk kan verklaren waarom de steun voor een totaalverbod is gegroeid’, analyseert Sybrand Buma, burgemeester van Leeuwarden de cijfers. Hij wijst er daarbij op dat het afsteken van vuurwerk de afgelopen jaren al ter discussie staat en het huidige eenmalige vuurwerkverbod is afgekondigd om de zorg te ontlasten. ‘In heel Nederland en ook in Friesland houden burgers zich over het algemeen goed aan de regels, maar we houden er rekening mee dat hier en daar het algeheel vuurwerkverbod wordt overtreden. Het is voor het eerst dat dit verbod tijdens de jaarwisseling geldt.’ Met de politie heeft Buma afspraken gemaakt over de inzet. ‘Voor deze jaarwisseling is er extra inzet van politie om toezicht te houden op openbare orde en veiligheid, het vuurwerkverbod en de coronamaatregelen.’

Schelberg: bestrijding illegale handel
De Hengelose burgemeester Sander Schelberg neemt voor deze jaarwisseling niet wezenlijk andere maatregelen dan in andere jaren, behalve het extra toezien op het naleven van de coronawet. Op Oudejaarsdag worden toezichthouders van de gemeente en beveiligers ingezet voor toezicht op het naleven van die wet. ‘De politie zet dan ook meer capaciteit in dan in een ‘normaal’ weekend. Uitgangspunt is het toezien door politie op de veiligheid van de bevolking en daar waar nodig het inzetten op excessen. ‘Daarnaast is extra inzet van politie (ME) beschikbaar als er zich ernstige ordeverstoringen voor zouden doen.’ Zowel politie als gemeentelijk toezicht handhaven op het vuurwerkverbod. ‘Daarbij ligt de nadruk in deze fase op bestrijding van illegale handel in vuurwerk.’

Minder vuurwerk verwacht
Schelberg ziet het afsteken van vuurwerk als een 'diepgewortelde traditie’. ‘Dat het percentage mensen dat vuurwerk wil afsteken in het oosten (iets) hoger ligt dan elders zegt misschien iets over de traditie maar nog niet over de aard en omvang van de verstoringen van de openbare orde.’ Hij verwacht evenwel dat er dit jaar door het verbod minder vuurwerk is en ook minder mensen die vuurwerk gaan afsteken. ‘Door de recente forse stijgingen van het aantal besmette mensen en de maatregelen die het kabinet hierop neemt verwacht ik dat het draagvlak voor het vuurwerkverbod verder zal toenemen.’

Depla: discussie niet nu beslechten
We moeten het verbod tijdens deze jaarwisseling niet gebruiken om de algemene discussie over het vuurwerkverbod te beslechten, vindt de Bredase burgemeester Paul Depla. 'De discussie over deze jaarwisseling staat los van de gewone jaarwisseling. 2020 is een uniek jaar. Hopelijk is 2021 dat niet. Belast 2020 dus niet met de algemene discussie. De keuze die we nu maken moet niet bepalend zijn voor volgend jaar. Het is nu dus niet vanzelfsprekend dat het verbod geldt voor 2021 en verder.’ Hij vergelijkt de mensen die dit jaar toch vuurwerk willen afsteken met mensen die zich niet houden aan de verkeersregels. ‘Denk aan het leed van de mensen in de zorg. We doen dit jaar geen vuurwerk. Dat is iets eenmaligs. Zet deze keer even je eigen geluk aan de kant voor anderen.’

Meld bij Meld Misdaad Anoniem
In Breda registreren ze nu waar vuurwerkoverlast is, zodat ze ervoor kunnen zorgen dat waar risico’s zijn er ook meer toezicht en handhaving is, vertelt Depla. ‘We volgen het goed. Laatst is er iemand die spullen verkocht uit de achterbak opgepakt via Misdaad Anoniem.’ De gemeente is voorbereid op verschillende scenario’s. ‘Maar we doen ook een beroep op de Bredanaars: dit is geen strijd van ons tegen jullie, we doen dit vanwege de belasting van de ziekenhuizen. Doe meldingen bij Meld Misdaad Anoniem, ook al voor Oudjaar, want dan weten we waar het voorkomt en kunnen we handhavers gerichter inzetten of ze op heterdaad betrappen. Laatst gebeurde dat nog in Breda-Noord met vijf personen, vertelt Depla. ‘Die krijgen dan een gedragsaanwijzing: binnen blijven na 20.00 uur.’ Het zwaartepunt ligt bij Oudjaar niet in de binnenstad, maar in de woonwijken. ‘We kijken nu al: waar kan het misgaan? Waar neemt in de tweede en derde week van december de overlast toe? En dan proberen we de dirigenten eruit te halen en de meelopers te isoleren en te waarschuwen.’

Alternatieve nieuwjaarsviering
Depla heeft zich met zijn VNG-werkgroep al voorvechter getoond voor het (faciliteren van) het organiseren van (buiten)activiteiten voor jongeren. Ook Buma zegt hierin extra maatregelen te nemen. ‘Ik ben bezig met het ontwikkelen van een alternatieve nieuwjaarsviering, die digitaal te volgen is. Daarvoor maak ik gebruik van een partij die hier ervaring mee heeft en die de jongeren aanspreekt: het programma is opgezet door jongeren, vóór jongeren. De activiteiten moeten conform de dan geldende coronamaatregelen zijn.’ En ook de Arnhemse burgemeester Achmed Marcouch vertelt dat de gemeente heel proactief bezig is om met jongerenwerk activiteiten te organiseren. ‘Binnen gebouwen mag je niets, maar buiten wel. Daar hebben we elkaar voor nodig. Wij willen dat faciliteren.’ Hij ziet veel zelfredzame jongeren die thuis activiteiten doen, maar er zijn ook buurtcentra open voor kwetsbare groepen. ‘Degenen die het thuis niet warm genoeg hebben, gaan naar buiten. Onze aandacht gaat naar sport en culturele activiteiten voor goedwillende jongeren.’

Marcouch: pleidooi voor inleveren vuurwerk
Eind november sloot Marcouch een woning in de wijk Geitenkamp, waar kilo’s illegaal vuurwerk lagen opgeslagen. Hij vergeleek dat met ‘oorlogsmaterieel’. ‘Er was de week ervoor grote onrust in de wijk. Mensen hadden slapeloze nachten. Dat is onacceptabel. Ik heb een noodbevel afgekondigd. Handelaars zijn medeplichtig aan het gedrag dat daar plaatsvindt. Als we zoiets aantreffen, dan sluiten we de woning. Illegaal vuurwerk wordt in beslag genomen. Ik hoop dat het OM daar ernstig bovenop zit, ook in de context van ordeverstoring. Dat zou in de rechtsorde moeten meewegen.’ Mensen hebben soms nog vuurwerkrestanten van vorig jaar liggen, zegt Marcouch. 'Als burgemeesters hebben we een pleidooi gedaan om mogelijkheden te organiseren om vuurwerk in te leveren. Het is een manier om ouders zover te krijgen.’ Vuurwerkoverlast is niet alleen een jeugdprobleem, maar net zo goed van ‘volwassenen’. ‘Veel Arnhemmers hebben er last van. Je merkt het al in november. We namen veel vuurwerk in beslag en er zijn veel klachten over geknal in bepaalde buurten. Allemaal illegaal.’

Herkenbaar
De uitkomst van het vuurwerkonderzoek van I&O Research dat twee derde van Nederlanders nu voor een totaalverbod is, noemt Marcouch ‘herkenbaar’. ‘Een jaar geleden hebben we ook een onderzoek gedaan in opdracht van de raad. Een kleine meerderheid was toen voorstander van een totaalverbod al of niet in combinatie met een centrale vuurwerkshow.’ Over het potentiële aantal vuurwerkafstekers bij de komende jaarwisseling zegt Marcouch dat er ‘altijd een minderheid is die zich niets genegen laat aan regels. ‘Dat is de groep die sowieso in illegaliteit vuurwerk aanschaft en aansteekt. En het gaat niet alleen om het afsteken van vuurwerk. Onze grote zorg is ook schenden van de openbare orde en veiligheid, vandalisme, brandstichting.'

Ouders aanspreken
Marcouch hoopt dat de overgrote meerderheid er beschaafd mee omgaat en geniet van de momenten en festiviteiten. 'De groep raddraaiers spreken en schrijven we aan. Waar het kan houden we ze ook aan. We spreken ouders aan op minderjarigen die zich misdragen. Zij zijn medeverantwoordelijk. Zie erop toe, dat doen wij ook. Er is een risico op een strafblad.’ Het wordt een spannende jaarwisseling, aldus de burgemeester. ‘Arnhem is een levendige stad met Oud en Nieuw. Er zijn veel festiviteiten, bruisende horeca, de hele regio komt hierheen. Nu is alles dicht. Wij bereiden ons goed voor. Bij calamiteiten zijn we er. Mijn avonddienst begint altijd vroeg met een diner bij de brandweer. Die staan paraat. Ik hoop dat men thuisblijft bij het gezin. Maak er daar iets leuks van, met muziek, een drankje. Andere manieren zijn er niet.’

 

The Passion

Registered User
Dit is wat Binnenlands Bestuur in elkaar heeft geknutseld op basis van het onderzoek van I & O:

STABIELE STEUN VOOR VUURWERKVERBOD

Bijna twee derde van de Nederlandse bevolking steunt een totaal vuurwerkverbod. Toch is er een groep van tussen de half en een miljoen mensen die tijdens de komende jaarwisseling vuurwerk wil blijven afsteken. Dat blijkt uit onderzoek van I&O Research onder 1140 Nederlanders in opdracht van Binnenlands Bestuur.

Stabiel beeld
In 2019 was nog de helft van de Nederlanders voor een totaalverbod op vuurwerk, in januari 2020 steeg dat percentage onder invloed van de incidentrijke jaarwisseling naar 65 procent en nu lijkt het zich te stabiliseren op 64 procent. Iets meer dan twee derde van de Nederlanders (69 procent) is voorstander van een centrale vuurwerkshow, georganiseerd door de gemeente. Het aandeel mensen dat vuurwerk een mooie traditie vindt die in stand moet worden gehouden, daalde van 55 procent vorig jaar november naar 43 procent nu.

Jonge mannen die PVV stemmen
Potentiële vuurwerkafstekers zijn naar verhouding vaak jonge mannen die relatief ook weer vaak PVV stemmen en in het noorden en oosten van het land wonen. Het gaat om 6 procent van de volwassen Nederlanders, die het door het kabinet afgekondigde vuurwerkverbod voor dit jaar wil trotseren. Ze komen het minst vaak (4 procent) uit de provincies Zeeland, Noord-Brabant, Limburg, Utrecht, Noord-Holland en Zuid-Holland, met uitzondering van de drie grote steden. In die drie grote steden wil 5 procent vuurwerk af gaan steken.

Vuurwerkafsteker relatief vaak uit noorden en oosten
Maar noorderlingen spannen de kroon. Ruim een tiende (11 procent) van de Groningers, Friezen en Drenten geeft aan dit jaar net als andere jaren vuurwerk af te steken. In Oost-Nederland ligt dat percentage iets lager (9). Redenen die men geeft voor het toch weer afsteken van vuurwerk is dat het een traditie is die moet worden behouden. ‘Het hoort bij Oud & Nieuw en het is maar één keer per jaar.’ Men zegt ook dat knalvuurwerk verboden kan worden en dat siervuurwerk moet kunnen. Vuurwerk afsteken zou moeten worden toegestaan, maar dan op een verantwoorde manier, zonder letsel of schade te veroorzaken. Een verbod is onzinnig, wordt ook gezegd, omdat mensen dan illegaal vuurwerk zullen gaan afsteken wat voor meer problemen zorgt.

Stoppers willen centrale vuurwerkshows
Afgelopen jaren stak ongeveer een kwart van de Nederlandse bevolking weleens vuurwerk af rond de jaarwisseling. Van alle Nederlanders zegt 86 procent dit de komende jaarwisseling niet te gaan doen. Zij vinden het afsteken van vuurwerk milieuvervuiling en schade veroorzaken aan mensen en dieren. Het percentage mensen dat in voorgaande jaren nog wel vuurwerk afstak, maar dit jaar niet meer is 18 procent. Deze groep ziet veel in centraal georganiseerde vuurwerkshows in gemeenten om zo toch het saamhorigheidsgevoel te ervaren en de traditie in stand te houden.

'Gewoon de wei in'
‘Vuurwerk afsteken is een minder sterke traditie in steden dan in de rest van het land’, aldus onderzoeker Peter Kanne. ‘Die uitschieter in het noorden en oosten verbaast mij niet zo erg.’ Naar het carbidschieten is in het onderzoek niet gevraagd. Wel laten ondervraagden weten ‘gewoon de wei in te gaan’. ‘Zij hebben meer het gevoel van: die verboden gelden voor ons niet, want hier zijn geen grote massa’s’, zegt Kanne. ‘Het kan zeker meespelen dat corona in die contreien minder aanwezig is. Het sentiment van ‘waarom leggen ze dit aan ons op?’ zit er zeker bij.’

Ook omslagpunt bij 'rechtse' partijen
Kijkend naar kiezersgroepen blijkt ook daar onder alle partijen de animo voor een totaalverbod op vuurwerk te groeien. Traditioneel is die steun het grootst bij de aanhang van de Partij voor de Dieren en GroenLinks. De grootste stijging (21 procent) is te zien bij kiezers van D66, terwijl ook de ChristenUnie-kiezer zich hierin niet onbetuigd laat (+19 procent). Opvallend is dat ook kiezers van partijen ter rechterzijde een omslagpunt hebben bereikt. Bij de VVD steeg het aantal voorstanders van een verbod van 45 naar 61 procent en bij het CDA van 41 naar 57 procent. Kiezers van Forum voor Democratie (FvD) zijn ten opzichte van alle andere partijen toch het minst voorstander van een vuurwerkverbod (49 procent), maar zelfs daar is het dus bijna 50-50.

Voortschrijdend inzicht
Er lijkt sprake te zijn van een soort voortschrijdend inzicht. Kanne vergelijkt de vuurwerkdiscussie met die over Zwarte Piet. ‘Een voorhoede zegt: we moeten er anders mee omgaan. Dan wordt erover gesproken, er is debat over en voetje voor voetje zie je de achterblijvers dan meegaan. Hetzelfde zie je hier.’ De aanhang van PVV en Forum is meer anti-overheid en anti-regels en zij hebben vaak ook minder vertrouwen in de overheid en wetenschap. Het sentiment ‘er wordt ons iets afgepakt’ leeft er sterk. ‘Het is dus wel verrassend dat er ook daar beweging in zit, net als bij de toch wat traditionele, conservatieve CDA-achterban, waarvan er velen op het platteland woonachtig zijn.’

80 procent steunt verbod wegens corona
Het besluit om voor dit jaar een vuurwerkverbod af te kondigen om de gezondheidszorg vanwege de coronatoeloop te ontlasten wordt door 80 procent van de Nederlanders ondersteund. Driekwart vindt dat het afsteken van knalvuurwerk ook na deze jaarwisseling moet worden verboden. Met het verbieden van afsteken van vuurpijlen na deze jaarwisseling zijn iets minder mensen het eens, maar nog steeds een ruime meerderheid: 64 procent.

Dat blijkt uit onderzoek van I&O Research onder 1140 Nederlanders in opdracht van Binnenlands Bestuur. 1140 op 17mlj is ook echt representatief.
 
Bovenaan