Plum Bloom
Registered User
Het Achterhoekse Lesli groeit in een eeuw van lokale maker van heidebéssems tot landelijk de grootste importeur van siervuurwerk. Maar hoe verder als straks het vuurwerkverbod geldt? Of er dan minder wordt geknald is zeer de vraag, want Duitsland is nabij met schappen vol vuurwerk. Hoe voorkomt Leo Groeneveld (73) de ondergang van Lesli, zijn levenswerk?
Leo Groeneveld (73) zet een staaf met vrolijke kleurtjes recht op de tafel. „Dit is een cobra”, zegt de directeur van Lesli. „Een cobra is Illegaal zwaar vuurwerk met de kracht van een granaat. Als ie afgaat zijn we allebei dood.”
De cobra blijft het hele gesprek - we treffen hem in de tweede helft van november op kantoor in het Achterhoekse Lichtenvoorde - op tafel staan. Symbolisch bijna, als Lesli’s grootste vijand.
Een paar dagen daarvoor kostte een cobra een man uit Groningen het leven: hij raakte levensgevaarlijk gewond bij het afsteken en overlijdt later.
Cobra’s houden dan ook al een paar weken Doetinchemmers uit hun slaap: de een na de ander wordt afgestoken op verschillende plekken in de stad, mogelijk om onrust te stoken of een vete te beslechten - niemand weet het.
En al jaren worden cobra’s gegooid naar hulpverleners, ambulances of agenten, terwijl ze hun werk doen. Niet alleen tijdens oud en nieuw.
„Daar worden wij, leveranciers en verkopers van siervuurwerk - in wezen een prachtig feestartikel - op afgerekend”, moppert Groeneveld. „Als na oud en nieuw de vuurwerkslachtoffers worden geteld, wijzen artsen er steevast op dat dat komt door illegaal vuurwerk. Níet door siervuurwerk.
„Maar wij zijn met het aanstaande vuurwerkverbod het kind van de rekening. Schandalig. Buiten dat: een barman krijgt toch ook niet de schuld als iemand die bij hem aan de teek bier drinkt, later een dodelijk ongeluk veroorzaakt?”
Zware lobby van de politie
Siervuurwerk (het zogenaamde F2, ofwel consumentenvuurwerk) is na de komende jaarwisseling verboden. De Haagse politiek besloot tot het vuurwerkverbod na een zware lobby van de politie.Die is het zat elke jaarwisseling, terwijl ze hun werk doen, te worden belaagd met bommen door raddraaiers. „Denk jij dat die politieagenten volgend oud en nieuw gezellig met hun gezinnetje aan de oliebollen zitten”, vraagt Groeneveld. „Ik gun het ze. Maar die relschoppers gaan bij een siervuurwerkverbod echt niet thuiszitten.”
Hoe schaarser, hoe vroeger bestellen
Deze dinsdag in november heeft de vuurwerkimporteur het druk. Zoals altijd in deze periode, maar nu nét iets drukker. Mensen schaffen meer vuurwerk aan dan voorheen in de wetenschap dat het de laatste keer is en vuurwerk schaars wordt.Vroeg bestellen dus.
Dat betekent ook dat er straks meer vuurwerk overblijft dat niet is afgestoken. Voorgaande jaren nooit een probleem, want dat werd opgeslagen en ging het jaar erop alsnog de lucht in.
Maar waar blijft het overschot als er ná 1 januari 2026 géén siervuurwerk mag worden afgestoken? Dat is zo’n vraag die Groeneveld opwerpt en hij kijkt daarbij naar de overheid.
Alle teksten op dozen aanpassen?
„Misschien krijgen we het verkocht aan het buitenland, Duitsland bijvoorbeeld. Maar dan moeten we alle teksten op de dozen van het Nederlands omzetten naar het Duits. Een enorm werk. Vernietigen is ook geen sinecure. In Nederland kan dat nergens. We zouden ervoor naar Polen moeten. Daar is een locatie waar dat zou kunnen.„Maar dat gaat heel veel tijd in beslag nemen. De capaciteit is namelijk beperkt: de oven kan, volgens mij, een vrachtwagen vuurwerk in de week aan. Dat gaat jaren duren. In alle gevallen kost het veel geld. Wie gaat dat betalen? We overleggen met de overheid: die stelt het verbod in, kom dan ook met een oplossing.”
Tachtig vaste krachten in dienst
Bij Lesli werken tachtig mensen in vaste dienst. Die tachtig krijgen de laatste maanden van het jaar - als de jaarwisseling nadert - versterking. Eerst door zo’n dertig flexkrachten. In de laatste weken aangevuld met nog eens dertig vakantiewerkers.Het vuurwerk dat komende jaarwisseling de lucht in gaat, is zestien maanden daarvoor (augustus 2024) al gekocht bij Chinese leveranciers. Daarna is het vuurwerk naar Europa verscheept.
Groeneveld neemt ons mee naar de opslag van Lesli, enkele honderden meters buiten het dorp, niet ver van het Zwarte Cross-terrein.
Op deze superveilige locatie (de eisen zijn hoog sinds de vuurwerkramp in Enschede in 2000) is ruimte voor 3 miljoen kilo siervuurwerk. Ook in Duitsland heeft Lesli een opslag met minder strenge regels.
Vrachtwagens van Roemaat, de vaste transporteur van Lesli, rijden af en aan. Van hieruit worden vanaf half november de verkooppunten van zo’n driehonderd winkels bevoorraad, kriskras door heel Nederland. Deze verkopers hebben ook met hoge eisen te maken. De praktijk is dat winkels meer vuurwerk verkopen dan ze mogen opslaan.
„Dus vullen wij de winkels tijdens de verkoopperiode aan”, legt Groeneveld uit. „Sommige verkooppunten beleveren we wel vier keer per dag. Een enorme logistieke operatie, zeker als oudjaar nadert. Vanuit onze opslag rijden continu - 24 uur per dag - honderd vrachtwagens van Roemaat het siervuurwerk naar de klanten. Totdat dat op Oudejaarsdag in de loop van de dag rond vier uur ineens ophoudt.”
Voorgoed zelfs, deze keer. Wat na 31 december?
Van heidebéssems naar vuurwerk
Lesli is een afkorting en staat voor Lambertus Eskes Lichtenvoorde, ontstaan in 1912. Eskes verkocht heidebéssems. Dat waren bezems waarop vroeger - althans in onze verbeelding - heksen het luchtruim doorkliefden.In werkelijkheid werd met de bezems op boerderijen de deel en het erf aangeveegd. Lambertus Eskes had drie zoons van wie er een winkelier werd en een grossier. De laatste - Wim, de schoonvader van Groeneveld - verkocht huishoudelijke artikelen, het natuurlijke vervolg op de bezems. In 1950 voegde deze Eskes daar de verkoop van vuurwerk aan toe.
Vuurwerk afsteken met oud en nieuw is een traditie, wordt altijd gezegd. Dat is ook zo maar wel een relatief jonge traditie. De gedachte erachter gaat terug naar de oude Germanen: met kabaal de kwade geesten verjagen. In de jaren vijftig kreeg dat in den lande een nieuwe vorm onder meer dankzij een groeiende populatie Chinezen.
Die openden in grote steden maar later ook in de dorpen het ene na het andere Chinees-Indische restaurant, ook door de komst van Indiërs uit de kort daarvoor verloren kolonie. Die Chinezen en Indiërs namen een gewoonte mee: ze staken tijdens de jaarwisseling - de Chinese is wat later en duurt veel langer - schitterend én knallend siervuurwerk af. Dat vond de autochtone Nederlander wel wat. Een traditie was geboren.
Dé marktleider als inkoper van siervuurwerk
Lesli haakt in en importeert vanaf 1965 rechtstreeks vanuit China vuurwerk. Eskes komt nooit in het land van Mao, maar smeedt via luchtpost wel een betrouwbaar contact. Lesli wordt een van de vijf Nederlandse importeurs die vuurwerk koopt van de Chinese fabrieken, stuk voor stuk staatsbedrijven.Groeneveld, tot dan docent Duits en geschiedenis aan een middelbare school in Silvolde, neemt de zaak in 1987 over van zijn schoonvader. Vooral omdat hij muziek ziet in vuurwerk. Hij maakt van Lesli dé marktleider als inkoper van siervuurwerk. Lesli is zijn kindje en zijn levenswerk.
Feitelijk is Lesli vergroeid met het vuurwerk: met de opkomst, de glorietijd en nu - zo lijkt het - de neergang.
Groeneveld, die het bedrijf sinds 2003 leidt samen met zijn zoon Jasper, had een vooruitziende blik door een kwarteeuw geleden een tuinmeubelpoot aan de onderneming te knopen. Een slimme zet om zo het personeel ook in het voorjaar werk te bieden. Maar ook om het risico te spreiden.
Toch kan het niet anders of het aanstaande verbod heeft ernstige consequenties voor Lesli. Het consumentenvuurwerk (F2) dat na 31 december niet meer mag worden afgestoken, is immers goed voor 20 procent van de omzet van de totale Lesli Groep. Afscheid nemen van zestig flexwerkers zal wat kosten dekken, maar niet voorkomen dat er gesneden moet worden in het vaste personeel. Groeneveld hoopt van niet.
„Onze medewerkers zijn stuk voor stuk vuurwerkliefhebbers. Ze krijgen kippenvel van vuurwerk, hebben er gevoel bij. Er heerst hier nu - in de wetenschap dat dit vanaf 1 januari ophoudt - dan ook een onwerkelijke sfeer.”
Over de grens als ‘Lesli Silvesterzauber’
Koortsachtig wordt gekeken of er nieuwe markten aan te boren zijn. Een reddingsboei wordt in elk geval gezien in F1-vuurwerk, het zogenaamde kindervuurwerk. Sterretjes, trektouwtjes en ijsfonteintjes, dat werk. Minder sexy, maar Lesli is in Nederland ook hierin absolute marktleider. Landelijk is F1 15 procent van het siervuurwerk.Binnen Lesli is F1 een derde van de totale vuurwerkomzet. „Misschien kunnen we vanuit F1 iets nieuws ontwikkelen”, peinst Groeneveld. „Iets met licht? Fakkels? Hebben we toch nog een oudejaarsavondgevoel.”
En verder? De Duitse vuurwerkafsteker wellicht? De importeur uit Lichtenvoorde roert zich al langer over de grens als LesliSilvesterzauber. Een goede naam. Maar behalve dat de vuurwerktraditie in Duitsland (net als in België) minder groot is dan in Nederland, heeft Lesli bij de oosterburen stevige concurrenten in bekende retailers als Aldi, Lidl en Action. Concurrentie die mogelijk baat heeft bij het verbod alhier. Tal van Nederlanders kochten voorgaande jaren al vuurwerk in over de grens, dat zal dadelijk alleen maar meer worden.
Tot frustratie van Groeneveld. „Europa heeft niets geregeld. De cobra wordt in diverse landen in Europa legaal geproduceerd en belandt illegaal bij de Nederlandse consument. Terwijl wij in 2008 al waarschuwden voor de cobra die net in opkomst was. Er is amper op gereageerd.”
„Elf miljoen mensen - de afstekers en de kijkers naar siervuurwerk tijdens oud en nieuw - zijn nu de dupe. Terwijl misschien maar één miljoen mensen - veel mensen met een hond - principieel tegen zijn. Maar het verbod is voor 99 procent gericht tégen de kleine groep die hulpverleners belaagd.”
Rond juni 2026 wil Lesli duidelijk hebben hoe het bedrijf er voor staat. Wordt de bedrijfsvoering aangepast? Is snijden in de kosten onvermijdelijk?
Ondertussen probeert Groeneveld zich een voorstelling te maken van de jaarwisseling 2026/27. De seconden tikken voorbij. Naar buiten om middernacht. Met een glaasje sekt in de hand naar de overburen. Handen schudden, zoenen, proosten. En dat bij totale stilte onder een donkere hemel. „Surrealistisch”, zegt Groeneveld. Hij gelooft er niets van.
Leo van vuurwerkgigant Lesli zoekt naar Plan B: ‘De sfeer die hier nu heerst is onwerkelijk’
Het Achterhoekse Lesli groeit in een eeuw van lokale maker van <i>heidebéssems </i>tot landelijk de grootste importeur van siervuurwerk. Maar hoe verder als straks het vuurwerkverbod geldt? Of er dan minder wordt geknald is zeer de vraag, want Duitsland is nabij met schappen vol vuurwerk. Hoe...
www.gelderlander.nl
Laatst bewerkt door een moderator:
