De jaarwisseling: Nederlands grootste evenement
Introductie
In september 2007 verscheen de studie Hoezo rustig?!, een eerste, verkennende studie naar het verloop van de laatste jaarwisselingen in Nederland. In het vervolgonderzoek naar de jaarwisseling 2007-2008 concludeert de Politieacademie dat Oud en Nieuw het grootste evenement van Nederland is, als men alleen al beschouwt dat een groot deel van de bevolking zich ‘s nachts massaal in een feestelijke stemming op straat begeeft of in gelegenheden uitbundig het nieuwe jaar viert. En wie kennis neemt van de meer dan 1100 vuurwerkgewonden, de schade die in de vele tientallen miljoenen euro’s loopt en de meer dan 1500 jaarwisselinggerelateerde aanhoudingen, ontkomt niet aan de conclusie dat het tegelijkertijd het grootste risico-evenement is.
Vervolgonderzoek
Met het vervolgonderzoek wordt het beeld uit Hoezo Rustig?! bevestigd en versterkt: er is sprake van structureel incidentalisme: een opeenstapeling van zich herhalende incidenten, zoals vernielingen en branden. Deze problematiek lijkt op veel plekken in Nederland daarbij eerder toe dan af te nemen. Ten opzichte van voorgaande jaren werd de jaarwisseling 2007-2008 gekenmerkt door een toename van het aantal gewonden, van het totale schadebedrag en van het aantal geregistreerde incidenten. Voor wat betreft de politiecijfers dient daarbij aangetekend te worden dat de toegenomen aandacht voor de jaarwisselingsproblematiek mogelijk heeft geleid tot een verbeterde registratie van incidenten. Het beeld wisselt sterk van plaats tot plaats: op sommige plaatsen is de jaarwisseling ’extreem goed’ verlopen (vergelijkbaar met een normale avond), maar op andere plaatsen is het ernstiger geworden. De probleemlocaties die in Hoezo rustig?! naar voren kwamen – bepaalde volkswijken in stedelijke gebieden en plattelandsdorpen met een streng christelijke bevolking, de zogenoemde bible belt – blijven voor problemen zorgen, al doen zich binnen die categorieën ook verschuivingen voor. Zo wordt bijvoorbeeld in drie onderzochte gemeenten met kleine dorpskernen – te weten Zaltbommel (de kernen Brakel en Bruchem), Bunschoten (de kern Eemdijk) en Aalburg (de kern Veen) – vooruitgang geboekt.
Aanpak
De aanpak van de jaarwisseling blijft een zoektocht. Met het vervolgonderzoek is een stap verder gezet op weg naar het identificeren van goede werkwijzen. Een belangrijke conclusie is dat een aanpak aan dient te sluiten bij de aard van de onveiligheid bij de jaarwisseling; maatwerk op het type lokaal gedrag. Door de recente aandacht voor het probleem is in korte tijd echter veel terrein gewonnen op het gebied van beleidsontwikkeling en kennisuitwisseling over goede werkwijzen en het bijeenbrengen van kennis over de aard en omvang van het probleem, de daders, belangrijke oorzaken en beleidsuitgangspunten.
Er is alle reden de aanbevelingen uit Hoezo Rustig?! verder ter hand te nemen en door te voeren. Het gaat er daarbij om een aanpak toe te passen waarbij
- gecommuniceerd wordt dat een ordelijk verloop de norm is
- echte prioriteiten gesteld worden
- er sprake is van een meerjarenperspectief
- gelegenheidsstructuren (alles mag op die avond) rond de jaarwisseling verminderd worden
- gewerkt wordt aan vooruitgang in het reguliere lokale veiligheidsbeleid
- er samengewerkt wordt met bewoners
- multidisciplinaire samenwerking vanzelfsprekend is
- invulling gegeven wordt aan strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde
In discussies in de media na de jaarwisseling 2007-2008 kwamen twee voorstellen prominent naar voren, namelijk zwaarder straffen van personen die geweld plegen tegen hulpverleners en beperken van de tijd dat vuurwerk legaal kan worden afgestoken.
Het rapport komt niet met aanbevelingen op deze punten, omdat uit het onderzoek geen aanwijzingen gekomen zijn dat daarmee een effectieve bijdrage aan het verminderen van problemen rond de jaarwisseling bereikt wordt. Voor wat betreft daders van geweldplegingen is het vooral van belang dat de pakkans vergroot wordt en dat de hot shots – personen die willens en weten uit zijn op geweld – zich rond de jaarwisseling zo mogelijk niet op straat bevinden.
Ten aanzien van het vuurwerk worden de problemen in beperkte mate veroorzaakt door legaal vuurwerk. Illegaal vuurwerk en zelfgemaakt vuurwerk leveren meer problemen op. Omdat handhaving al een grote opgave is bij de jaarwisseling, lijken inspanningen die ertoe leiden dat (het afsteken van) vuurwerk dat nu legaal is wordt verboden, naar de mening van de onderzoekers, gedoemd te mislukken of zelfs contraproductief.
Het rapport formuleert vijf nieuwe aanbevelingen voor het bestuur, de politie en de overige hulpdiensten.
Een landelijk probleem
De jaarwisseling is een landelijk probleem en via een landelijk project zou de implementatie van maatregelen waarvoor draagvlak bestaat, bevorderd moeten worden en landelijke kennisdeling en - waar nodig – coördinatie plaats moeten vinden.
Meer aandacht voor daders
Het is noodzakelijk meer aandacht te besteden aan daders en dadergroepen. De nodige aandacht dient daarbij ook uit te gaan naar de combinatie jeugd en alcohol. Zorg ervoor dat de hot shots – personen die willens en wetens uit zijn op geweld – zich rond de jaarwisseling zo mogelijk niet op straat bevinden.
Simuleren
Simulatietrainingen zijn een belangrijk hulpmiddel om ervaring op te doen en een effectief besluitvormingsproces te bevorderen, ook bij worst case scenario´s, waar weersomstandigheden en crisissituaties deel van uitmaken.
Ook moet in trainingen meer aandacht worden besteed aan het werken tussen het publiek en snelle, effectieve interventies.
Meer dan ordehandhaving
Lokale ordehandhaving is belangrijk, maar niet voldoende, want preparatie op crises blijft noodzakelijk. In relatie tot de jaarwisseling dient meer rekening gehouden te worden met weersomstandigheden en crowd management op drukbezochte locaties.
Versterk het bestuurlijk veiligheidsbeleid
Er zijn te grote verschillen in de mate waarin sprake is van een integrale aanpak van de veiligheidsproblemen bij de jaarwisseling. Met name in kleinere gemeentes dient het veiligheidsbeleid versterkt te worden.
Vandaag presenteert de Politieacademie de resultaten van het vervolgonderzoek naar de jaarwisseling, met de titel: Nederlands grootste evenement. Een jaar na Hoezo Rustig?!: het verloop van de jaarwisseling 2007/2008. Thom de Graaf, voorzitter van de Taskforce Jaarwisselingen, die is ingesteld door de minister van Binnenlandse Zaken, zal het eerste exemplaar van de studie in boekvorm ontvangen. Het onderzoek is uitgevoerd in samenwerking met het COT, Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement.
Downloads
Onderzoeksrapport 'Nederlands grootste evenement'
http://www.politieacademie.nl/NR/rd...rvolgonderzoekNederlandsgrootsteevenement.pdf
Onderzoeksrapport 'Hoezo rustig?!'
http://www.politieacademie.nl/NR/rd...6BA1F755/2207/RapportonderzoekHoezorustig.pdf
Introductie
In september 2007 verscheen de studie Hoezo rustig?!, een eerste, verkennende studie naar het verloop van de laatste jaarwisselingen in Nederland. In het vervolgonderzoek naar de jaarwisseling 2007-2008 concludeert de Politieacademie dat Oud en Nieuw het grootste evenement van Nederland is, als men alleen al beschouwt dat een groot deel van de bevolking zich ‘s nachts massaal in een feestelijke stemming op straat begeeft of in gelegenheden uitbundig het nieuwe jaar viert. En wie kennis neemt van de meer dan 1100 vuurwerkgewonden, de schade die in de vele tientallen miljoenen euro’s loopt en de meer dan 1500 jaarwisselinggerelateerde aanhoudingen, ontkomt niet aan de conclusie dat het tegelijkertijd het grootste risico-evenement is.
Vervolgonderzoek
Met het vervolgonderzoek wordt het beeld uit Hoezo Rustig?! bevestigd en versterkt: er is sprake van structureel incidentalisme: een opeenstapeling van zich herhalende incidenten, zoals vernielingen en branden. Deze problematiek lijkt op veel plekken in Nederland daarbij eerder toe dan af te nemen. Ten opzichte van voorgaande jaren werd de jaarwisseling 2007-2008 gekenmerkt door een toename van het aantal gewonden, van het totale schadebedrag en van het aantal geregistreerde incidenten. Voor wat betreft de politiecijfers dient daarbij aangetekend te worden dat de toegenomen aandacht voor de jaarwisselingsproblematiek mogelijk heeft geleid tot een verbeterde registratie van incidenten. Het beeld wisselt sterk van plaats tot plaats: op sommige plaatsen is de jaarwisseling ’extreem goed’ verlopen (vergelijkbaar met een normale avond), maar op andere plaatsen is het ernstiger geworden. De probleemlocaties die in Hoezo rustig?! naar voren kwamen – bepaalde volkswijken in stedelijke gebieden en plattelandsdorpen met een streng christelijke bevolking, de zogenoemde bible belt – blijven voor problemen zorgen, al doen zich binnen die categorieën ook verschuivingen voor. Zo wordt bijvoorbeeld in drie onderzochte gemeenten met kleine dorpskernen – te weten Zaltbommel (de kernen Brakel en Bruchem), Bunschoten (de kern Eemdijk) en Aalburg (de kern Veen) – vooruitgang geboekt.
Aanpak
De aanpak van de jaarwisseling blijft een zoektocht. Met het vervolgonderzoek is een stap verder gezet op weg naar het identificeren van goede werkwijzen. Een belangrijke conclusie is dat een aanpak aan dient te sluiten bij de aard van de onveiligheid bij de jaarwisseling; maatwerk op het type lokaal gedrag. Door de recente aandacht voor het probleem is in korte tijd echter veel terrein gewonnen op het gebied van beleidsontwikkeling en kennisuitwisseling over goede werkwijzen en het bijeenbrengen van kennis over de aard en omvang van het probleem, de daders, belangrijke oorzaken en beleidsuitgangspunten.
Er is alle reden de aanbevelingen uit Hoezo Rustig?! verder ter hand te nemen en door te voeren. Het gaat er daarbij om een aanpak toe te passen waarbij
- gecommuniceerd wordt dat een ordelijk verloop de norm is
- echte prioriteiten gesteld worden
- er sprake is van een meerjarenperspectief
- gelegenheidsstructuren (alles mag op die avond) rond de jaarwisseling verminderd worden
- gewerkt wordt aan vooruitgang in het reguliere lokale veiligheidsbeleid
- er samengewerkt wordt met bewoners
- multidisciplinaire samenwerking vanzelfsprekend is
- invulling gegeven wordt aan strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde
In discussies in de media na de jaarwisseling 2007-2008 kwamen twee voorstellen prominent naar voren, namelijk zwaarder straffen van personen die geweld plegen tegen hulpverleners en beperken van de tijd dat vuurwerk legaal kan worden afgestoken.
Het rapport komt niet met aanbevelingen op deze punten, omdat uit het onderzoek geen aanwijzingen gekomen zijn dat daarmee een effectieve bijdrage aan het verminderen van problemen rond de jaarwisseling bereikt wordt. Voor wat betreft daders van geweldplegingen is het vooral van belang dat de pakkans vergroot wordt en dat de hot shots – personen die willens en weten uit zijn op geweld – zich rond de jaarwisseling zo mogelijk niet op straat bevinden.
Ten aanzien van het vuurwerk worden de problemen in beperkte mate veroorzaakt door legaal vuurwerk. Illegaal vuurwerk en zelfgemaakt vuurwerk leveren meer problemen op. Omdat handhaving al een grote opgave is bij de jaarwisseling, lijken inspanningen die ertoe leiden dat (het afsteken van) vuurwerk dat nu legaal is wordt verboden, naar de mening van de onderzoekers, gedoemd te mislukken of zelfs contraproductief.
Het rapport formuleert vijf nieuwe aanbevelingen voor het bestuur, de politie en de overige hulpdiensten.
Een landelijk probleem
De jaarwisseling is een landelijk probleem en via een landelijk project zou de implementatie van maatregelen waarvoor draagvlak bestaat, bevorderd moeten worden en landelijke kennisdeling en - waar nodig – coördinatie plaats moeten vinden.
Meer aandacht voor daders
Het is noodzakelijk meer aandacht te besteden aan daders en dadergroepen. De nodige aandacht dient daarbij ook uit te gaan naar de combinatie jeugd en alcohol. Zorg ervoor dat de hot shots – personen die willens en wetens uit zijn op geweld – zich rond de jaarwisseling zo mogelijk niet op straat bevinden.
Simuleren
Simulatietrainingen zijn een belangrijk hulpmiddel om ervaring op te doen en een effectief besluitvormingsproces te bevorderen, ook bij worst case scenario´s, waar weersomstandigheden en crisissituaties deel van uitmaken.
Ook moet in trainingen meer aandacht worden besteed aan het werken tussen het publiek en snelle, effectieve interventies.
Meer dan ordehandhaving
Lokale ordehandhaving is belangrijk, maar niet voldoende, want preparatie op crises blijft noodzakelijk. In relatie tot de jaarwisseling dient meer rekening gehouden te worden met weersomstandigheden en crowd management op drukbezochte locaties.
Versterk het bestuurlijk veiligheidsbeleid
Er zijn te grote verschillen in de mate waarin sprake is van een integrale aanpak van de veiligheidsproblemen bij de jaarwisseling. Met name in kleinere gemeentes dient het veiligheidsbeleid versterkt te worden.
Vandaag presenteert de Politieacademie de resultaten van het vervolgonderzoek naar de jaarwisseling, met de titel: Nederlands grootste evenement. Een jaar na Hoezo Rustig?!: het verloop van de jaarwisseling 2007/2008. Thom de Graaf, voorzitter van de Taskforce Jaarwisselingen, die is ingesteld door de minister van Binnenlandse Zaken, zal het eerste exemplaar van de studie in boekvorm ontvangen. Het onderzoek is uitgevoerd in samenwerking met het COT, Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement.
Downloads
Onderzoeksrapport 'Nederlands grootste evenement'
http://www.politieacademie.nl/NR/rd...rvolgonderzoekNederlandsgrootsteevenement.pdf
Onderzoeksrapport 'Hoezo rustig?!'
http://www.politieacademie.nl/NR/rd...6BA1F755/2207/RapportonderzoekHoezorustig.pdf
Helemaal met het oog op maandag. Hier heb ik zeker wat aan!