Plattelandstraditie carbidschieten in plaats van vuurwerk: ‘Je moet weten wat je doet'
Het vuurwerkverbod lijkt te leiden tot meer knallen met carbid tijdens de komende jaarwisseling. In de Achterhoek zien inmiddels steeds meer kopers uit het westen van het land. „Als een klant ons dialect niet verstaat, zie ik het als m’n plicht door te vragen. Je moet wel weten waar je mee bezig bent.”
De traditie was generaties lang voorbehouden aan het platteland: het oude jaar uitleiden met carbidschieten achter de boerderij. Biertje, oliebol en zelfs frituurpan en de hamburgerplaat worden tevoorschijn gehaald. De opluchting was dan ook groot toen afgelopen week bleek dat deze plattelandstraditie wél door kan gaan dit jaar.
Traditie
In Noordijk maakt de vriendengroep Lammersen er steevast een ware happening van en ook aan de Diepenheimseweg in Lochuizen leeft de traditie al veertig jaar, zij het de laatste jaren op kleinere schaal. Of Arjan Pals en Leendert Vreeman van de Lochuizense groep er nog een jaar aan vastplakken was zelfs even de vraag. Ze hopen dat de jeugd het oppakt en ze zelf na al die jaren een keer bij andere carbidgroepen kunnen buurten. ,,De jeugd loopt er hier minder warm voor dan in Noordijk”, constateert de 49-jarige Needenaar Pals. ,,Maar dit jaar zou dat anders kunnen zijn omdat er geen vuurwerk mag worden afgestoken.”
Er gebeuren nauwelijks ongelukken met carbid en dat moeten we vooral zo houden
Lochuizenaar Leendert Vreeman (46) vormt met kameraad Pals niettemin de echte oude carbidgarde in de buurtschap. Ze schieten al dertig jaar achter het huis van Vreeman aan de Diepenheimseweg. „Het is begonnen met de neven Bennie, Gert en Kees hier aan de overkant bij opa en oma achter de boerderij aan de Esweg”, vertelt Vreeman. „Toen die in 1989 werd verkocht zijn we hier achter het huis verder gegaan. We hebben het er gisteren nog over gehad dat we een rijke Lochuizense carbidgeschiedenis gewoon moeten voortzetten. Misschien wel juist dit jaar.”
Vraagt stijgt
Carbidverkoper Johan Floors van land- en tuinbouwmachines Kolkman-Floors in Noordijk ziet de vraag naar carbid de laatste jaren al stijgen. Hoeveel meer dat dit jaar zal zijn, weet hij pas vanaf het weekend van 19 december als de verkoop begint. „Eerder moeten we dat spul hier niet hebben liggen. Er hangt een geurtje aan waar je niet weken last van wilt hebben.” Hoe het dit jaar moet met alle geldende regels is voor Floors geen reden tot zorg. „Ze zullen alleen iets moeten verzinnen op het afstand houden van elkaar.”
Nieuwe klanten uit het westen
Floors heeft wel een andere zorg. „We krijgen steeds meer nieuwe klanten uit het westen. Ze hebben gehoord van carbidschieten op het platteland en hoe spannend dat is. Het is altijd de vraag wat die mensen van plan zijn. Hebben ze ervaring, weten ze wel hoe het werkt? Als ze ons dialect niet verstaan, vraag ik altijd maar even door. Er gebeuren nauwelijks ongelukken met carbidschieten en dat moeten we vooral zo houden. Ik zie het als mijn morele verantwoordelijkheid om door te vragen. Je moet wel weten waar je mee bezig bent.”
Een kilo voor 5 euro
Een kilo van het goedje kost tussen de 5 en 6 euro. Pals en Vreeman vermaken zich daar een hele middag mee. In Noordijk zullen ze iets meer nodig hebben. Verkoper Floors wordt er niet rijk van, zelfs niet als er een run op carbid ontstaat. „We weten wat carbidschieten betekent voor hele groepen. We hebben het zelf ook jaren gedaan. Nu helpen we deze traditie graag mee in stand houden.”
NEEDE - Het vuurwerkverbod lijkt te leiden tot meer knallen met carbid tijdens de komende jaarwisseling. In de Achterhoek zien inmiddels steeds meer kopers uit het westen van het land. „Als een klant ons dialect niet verstaat, zie ik het als m’n plicht door te vragen. Je moet wel weten waar je...
www.tubantia.nl