Feestspektakel Las Fallas: Ode aan de lente
Telegraaf Reiskrant van 6 februari 2014
Half maart staat Valencia in vuur en vlam voor Las Fallas. Een kilometerslange stoet inwoners in traditionele kledij schrijdt door het oude stadscentrum. Ze dragen bloemen, huilen en bewegen zich langs honderden metershoge standbeelden. In de verte klinken de oorverdovende knallen. Rook stijgt op. Las Fallas is een van de spectaculairste fiëstas van Spanje.
Tromgeroffel en trompetgeschal vult de oude binnenstad van Valencia. Tienduizenden Valencianen zijn met anjers op weg naar Pilar, Virgen de los Desamparados, de beschermheilige van de stad. In een bonte processie trekt La Ofrenda door de kronkelige stadsstraatjes naar Plaza de la Virgen. Daar wacht de barmhartige maagd, een houten raamwerk van vijftien meter hoog. De frisse geur van ontelbare bloemen waait over het plein. De anjers worden afgegeven aan een groep mannen die het geraamte in rap tempo bekleden met de kleurrijke offers. Voor de overwegend katholieke inwoners is de eerste blik op hun beschermvrouwe het meest emotionele moment van Las Fallas. Een jonge Valenciaanse vrouw slaat een kruisje. ,,Gracias guapa, gracias por todo", fluistert ze terwijl ze een zakdoek vol snottert.
Hoofdrolspelers
Naast La Virgen zijn honderden kleurrijke poppen gemaakt van papier-maché, hout of piepschuim, de hoofdrolspelers tijdens het jaarlijkse Las Fallas-feest. De cartooneske kunstwerken staan door de hele stad. Ze worden door diverse wijkcomités gemaakt en kunnen wel dertig meter hoog zijn. Valenciaan Caspar, die gehuld in een vlekkerige overall een tribune in elkaar timmert, veegt het klamme zweet van zijn voorhoofd: ,,Las Fallas vindt zijn oorsprong in mijn beroepsgroep", vertelt hij trots. ,,Het stamt uit de middeleeuwen, toen mijn timmervoorvaderen het begin van de lente vierden door de planken waaraan hun houten kaarsen hingen in brand te steken", legt hij uit. ,,Omdat de dagen weer langer werden, hadden ze het kaarslicht niet meer nodig."
Hij grijnst: ,,Door de jaren heen is het ritueel nogal 'uit de hand' gelopen." Vanaf de achttiende eeuw werd Las Fallas een officieel feest en groeide een simpel ritueel uit tot een bizarre kunstvorm. Het hout van de kandelaars werd niet langer op een hoop gegooid, maar verwerkt tot grote versierde vogelverschrikkers, die inmiddels zijn vervangen door gigantische standbeelden. Er staan er ruim zevenhonderd in de binnenstad. Ze lijken op politici, sprookjes- en tekenfilmfiguren die actuele of satirische gebeurtenissen uitbeelden.
Boodschap
,,Het maken van de poppen is tegenwoordig een industrie waarin miljoenen euro's omgaan en we het hele jaar naartoe werken", vertelt een bewaker die de kleurrijke fallas tegen vernieling en diefstal moet beschermen. ,,Ieder wijkcomité maakt er twee: een grote voor de volwassenen en een kleine voor de kinderen. Bijna ieder beeld draagt een kritische boodschap uit."
Hij wijst. ,,Kijk, die daar vertelt dat Spanje niet blij is met de euro. We willen onze peseta terug. En zie je die met die familie die over die toren van speelkaarten wandelt? Daarmee wil de kunstenaar zeggen dat het leven zo wankel is als een kaartenhuis." Ondeugende pretlichtjes gloeien in zijn ogen: ,,Voor ons Spanjaarden is dat een mooi excuus voor een fiesta muy, muy grande vol optochten, dans, muziek, sangria en cervezas, paella, churros en vuurwerk!" Aan het einde van de week gaan de prijzige investeringen - het duurste Fallas-beeld heeft meer dan een miljoen euro gekost - in rook op. Dan worden alle creaties in brand gestoken, net zoals de timmermannen dat ooit met hun plankjes deden.
Geluidskunstwerk
Een belangrijk onderdeel van Las Fallas vormt het oorverdovende vuurwerkspektakel mascleta, dat dagelijks om twee uur op Plaza del Ayuntamiento voor het stadshuis plaatsvindt. Dit Spaanse geluidsgeweld moet je een keer meegemaakt hebben om er vervolgens de rest van je leven uit de buurt te blijven. De grond trilt, een asregen daalt neer op de joelende menigte en een nabij gesitueerd falla-beeld wordt bedekt door een mistige sluier. Een Chinese dame krijgt bijna een hartverzakking en neemt geschrokken de benen. Als de herrie is verstomd, duikt de menigte juichend boven op de man die verantwoordelijk is voor het spektakel. Het is een grote eer om 'afsteker' te mogen zijn en de beste man wordt bedolven onder lijfelijke felicitaties. ,,De mascleta is een geluidskunstwerk", legt hij gepassioneerd uit. ,,Een ode aan de lente. Ook kinderen zijn dol op de knallen en leven de gehele week volgens het Spaanse principe: hoe harder hoe beter!"
De grond is bezaaid met rotjes, strijkers en kruidresten. Ouders verdelen hun aandacht op zonovergoten terrassen tussen rijkelijk geurende tapas en goudgele cervezas. Het Fallas-feest is voor veel Valencianen een extra aanleiding om flink te eten en te drinken. Op elke straathoek is een churreria te vinden, waar churros - een Spaanse snack gemaakt van gefrituurd tarwedeeg - verkocht worden. Prominenter zijn de gigantische pannen met paella Valenciana die op straat worden bereid. Paella vindt haar oorsprong in Valencia en er is bijna geen restaurant te vinden waar het gerecht niet op de kaart staat.
,,Cerveza, cerveza, un euro", schreeuwen Chinese verkopers met koeltassen om het hardst. De stad blinkt niet uit in ecotoiletten en naarmate de avond vordert geuren de straten niet enkel meer naar anjers en paella.... Bijna elke dag eindigt met het afschieten van siervuurwerk. De mooiste pijlen worden afgeschoten tijdens Nit del Foc (Nacht van het Vuur). Vuurwerkliefhebbers uit heel Europa zoeken vlak voor middernacht een goed plekje in de bedding van de voormalige rivier Turia, om het spektakel goed te kunnen zien.
Aan alle feestvreugde komt op 19 maart een eind. Tegen middernacht gaan, onder het spelen van het Valenciaanse volkslied Himne de València, de honderden kleurige fallas in vlammen op. La Cremà, letterlijk de verbranding. ,,Onbegrijpelijk! Zonde!", roepen Inge en Peter, die speciaal voor het feest naar Valencia zijn afgereisd, verontwaardigd. Valencianen bekijken de vlammen met compleet andere ogen en zien het als het absolute hoogtepunt van de feestweek. ,,De verbranding symboliseert een nieuw begin", legt Manuel García, een van de professionele Fallas-kunstenaars uit. ,,Door de crisis hebben we het niet makkelijk in Spanje. Op deze wijze verbranden we de winter én alle tegenslag om vol goede moed aan de lente te beginnen. Zonde?" Hij haalt nonchalant zijn schouders op. ,,Welnee. Als een chef-kok een goede paella maakt dan wil hij toch ook dat het gegeten wordt?"
Hoogtepunten
Officieel begint Las Fallas op de laatste zondag in februari, maar de meeste festiviteiten vinden plaats tussen 15 en 19 maart. 15 t/m 19 maart: elke dag om 14.00 uur een vuurwerkshow op het Plaza del Ayuntamiento. 17 en 18 maart: La Ofrenda, de hele dag door brengen Valencianen in traditionele kleding bloemen naar de beschermheilige op Plaza de la Virgin. 18 maart: Nit del Foc start om middernacht en is volgens velen de mooiste vuurwerkshow van heel Europa. 19 maart: Correfoc. Valencianen, verkleed als duivels, gaan in optocht door de stad. Gepaard met duistere dansen en veel vuurwerk, op het ritme van dreigend slagwerk. 19 maart: La Cremà: de verbranding van de honderden poppen begint rond middernacht en gaat de hele nacht door.
Reiswijzer
Vliegen naar Valencia kan vanaf Amsterdam, Rotterdam en Eindhoven met Transavia.com v.a. €165. Tijdens Las Fallas verdubbelen kamerprijzen soms. Desalniettemin, voor mensen die graag midden in het feestgeruis willen zitten, is hotel Ad Hoc Monumental een goede optie, 2 p.k. v.a. €200. Simpeler en goedkoper: Apartamentos Ray (v.a. €85 p.n., adres: Xativa, 14, Extramurs).
Breng ook zeker een bezoek aan het Fallas Museum. Adres: Plaza de Monteolivete 4. Geopend: di.-za. 10.00-14.00 en 16.30-20.30 uur, zo. 10.00-15.00 uur, ma. gesloten. Meer informatie over Valencia en Las Fallas op www.valencia-cityguide.com, www.fallasfromvalencia.com
http://www.telegraaf.nl/reiskrant/b...a/Valencia/22274431/__Ode_aan_de_lente__.html
Telegraaf Reiskrant van 6 februari 2014
Half maart staat Valencia in vuur en vlam voor Las Fallas. Een kilometerslange stoet inwoners in traditionele kledij schrijdt door het oude stadscentrum. Ze dragen bloemen, huilen en bewegen zich langs honderden metershoge standbeelden. In de verte klinken de oorverdovende knallen. Rook stijgt op. Las Fallas is een van de spectaculairste fiëstas van Spanje.
Tromgeroffel en trompetgeschal vult de oude binnenstad van Valencia. Tienduizenden Valencianen zijn met anjers op weg naar Pilar, Virgen de los Desamparados, de beschermheilige van de stad. In een bonte processie trekt La Ofrenda door de kronkelige stadsstraatjes naar Plaza de la Virgen. Daar wacht de barmhartige maagd, een houten raamwerk van vijftien meter hoog. De frisse geur van ontelbare bloemen waait over het plein. De anjers worden afgegeven aan een groep mannen die het geraamte in rap tempo bekleden met de kleurrijke offers. Voor de overwegend katholieke inwoners is de eerste blik op hun beschermvrouwe het meest emotionele moment van Las Fallas. Een jonge Valenciaanse vrouw slaat een kruisje. ,,Gracias guapa, gracias por todo", fluistert ze terwijl ze een zakdoek vol snottert.
Hoofdrolspelers
Naast La Virgen zijn honderden kleurrijke poppen gemaakt van papier-maché, hout of piepschuim, de hoofdrolspelers tijdens het jaarlijkse Las Fallas-feest. De cartooneske kunstwerken staan door de hele stad. Ze worden door diverse wijkcomités gemaakt en kunnen wel dertig meter hoog zijn. Valenciaan Caspar, die gehuld in een vlekkerige overall een tribune in elkaar timmert, veegt het klamme zweet van zijn voorhoofd: ,,Las Fallas vindt zijn oorsprong in mijn beroepsgroep", vertelt hij trots. ,,Het stamt uit de middeleeuwen, toen mijn timmervoorvaderen het begin van de lente vierden door de planken waaraan hun houten kaarsen hingen in brand te steken", legt hij uit. ,,Omdat de dagen weer langer werden, hadden ze het kaarslicht niet meer nodig."
Hij grijnst: ,,Door de jaren heen is het ritueel nogal 'uit de hand' gelopen." Vanaf de achttiende eeuw werd Las Fallas een officieel feest en groeide een simpel ritueel uit tot een bizarre kunstvorm. Het hout van de kandelaars werd niet langer op een hoop gegooid, maar verwerkt tot grote versierde vogelverschrikkers, die inmiddels zijn vervangen door gigantische standbeelden. Er staan er ruim zevenhonderd in de binnenstad. Ze lijken op politici, sprookjes- en tekenfilmfiguren die actuele of satirische gebeurtenissen uitbeelden.
Boodschap
,,Het maken van de poppen is tegenwoordig een industrie waarin miljoenen euro's omgaan en we het hele jaar naartoe werken", vertelt een bewaker die de kleurrijke fallas tegen vernieling en diefstal moet beschermen. ,,Ieder wijkcomité maakt er twee: een grote voor de volwassenen en een kleine voor de kinderen. Bijna ieder beeld draagt een kritische boodschap uit."
Hij wijst. ,,Kijk, die daar vertelt dat Spanje niet blij is met de euro. We willen onze peseta terug. En zie je die met die familie die over die toren van speelkaarten wandelt? Daarmee wil de kunstenaar zeggen dat het leven zo wankel is als een kaartenhuis." Ondeugende pretlichtjes gloeien in zijn ogen: ,,Voor ons Spanjaarden is dat een mooi excuus voor een fiesta muy, muy grande vol optochten, dans, muziek, sangria en cervezas, paella, churros en vuurwerk!" Aan het einde van de week gaan de prijzige investeringen - het duurste Fallas-beeld heeft meer dan een miljoen euro gekost - in rook op. Dan worden alle creaties in brand gestoken, net zoals de timmermannen dat ooit met hun plankjes deden.
Geluidskunstwerk
Een belangrijk onderdeel van Las Fallas vormt het oorverdovende vuurwerkspektakel mascleta, dat dagelijks om twee uur op Plaza del Ayuntamiento voor het stadshuis plaatsvindt. Dit Spaanse geluidsgeweld moet je een keer meegemaakt hebben om er vervolgens de rest van je leven uit de buurt te blijven. De grond trilt, een asregen daalt neer op de joelende menigte en een nabij gesitueerd falla-beeld wordt bedekt door een mistige sluier. Een Chinese dame krijgt bijna een hartverzakking en neemt geschrokken de benen. Als de herrie is verstomd, duikt de menigte juichend boven op de man die verantwoordelijk is voor het spektakel. Het is een grote eer om 'afsteker' te mogen zijn en de beste man wordt bedolven onder lijfelijke felicitaties. ,,De mascleta is een geluidskunstwerk", legt hij gepassioneerd uit. ,,Een ode aan de lente. Ook kinderen zijn dol op de knallen en leven de gehele week volgens het Spaanse principe: hoe harder hoe beter!"
De grond is bezaaid met rotjes, strijkers en kruidresten. Ouders verdelen hun aandacht op zonovergoten terrassen tussen rijkelijk geurende tapas en goudgele cervezas. Het Fallas-feest is voor veel Valencianen een extra aanleiding om flink te eten en te drinken. Op elke straathoek is een churreria te vinden, waar churros - een Spaanse snack gemaakt van gefrituurd tarwedeeg - verkocht worden. Prominenter zijn de gigantische pannen met paella Valenciana die op straat worden bereid. Paella vindt haar oorsprong in Valencia en er is bijna geen restaurant te vinden waar het gerecht niet op de kaart staat.
,,Cerveza, cerveza, un euro", schreeuwen Chinese verkopers met koeltassen om het hardst. De stad blinkt niet uit in ecotoiletten en naarmate de avond vordert geuren de straten niet enkel meer naar anjers en paella.... Bijna elke dag eindigt met het afschieten van siervuurwerk. De mooiste pijlen worden afgeschoten tijdens Nit del Foc (Nacht van het Vuur). Vuurwerkliefhebbers uit heel Europa zoeken vlak voor middernacht een goed plekje in de bedding van de voormalige rivier Turia, om het spektakel goed te kunnen zien.
Aan alle feestvreugde komt op 19 maart een eind. Tegen middernacht gaan, onder het spelen van het Valenciaanse volkslied Himne de València, de honderden kleurige fallas in vlammen op. La Cremà, letterlijk de verbranding. ,,Onbegrijpelijk! Zonde!", roepen Inge en Peter, die speciaal voor het feest naar Valencia zijn afgereisd, verontwaardigd. Valencianen bekijken de vlammen met compleet andere ogen en zien het als het absolute hoogtepunt van de feestweek. ,,De verbranding symboliseert een nieuw begin", legt Manuel García, een van de professionele Fallas-kunstenaars uit. ,,Door de crisis hebben we het niet makkelijk in Spanje. Op deze wijze verbranden we de winter én alle tegenslag om vol goede moed aan de lente te beginnen. Zonde?" Hij haalt nonchalant zijn schouders op. ,,Welnee. Als een chef-kok een goede paella maakt dan wil hij toch ook dat het gegeten wordt?"
Hoogtepunten
Officieel begint Las Fallas op de laatste zondag in februari, maar de meeste festiviteiten vinden plaats tussen 15 en 19 maart. 15 t/m 19 maart: elke dag om 14.00 uur een vuurwerkshow op het Plaza del Ayuntamiento. 17 en 18 maart: La Ofrenda, de hele dag door brengen Valencianen in traditionele kleding bloemen naar de beschermheilige op Plaza de la Virgin. 18 maart: Nit del Foc start om middernacht en is volgens velen de mooiste vuurwerkshow van heel Europa. 19 maart: Correfoc. Valencianen, verkleed als duivels, gaan in optocht door de stad. Gepaard met duistere dansen en veel vuurwerk, op het ritme van dreigend slagwerk. 19 maart: La Cremà: de verbranding van de honderden poppen begint rond middernacht en gaat de hele nacht door.
Reiswijzer
Vliegen naar Valencia kan vanaf Amsterdam, Rotterdam en Eindhoven met Transavia.com v.a. €165. Tijdens Las Fallas verdubbelen kamerprijzen soms. Desalniettemin, voor mensen die graag midden in het feestgeruis willen zitten, is hotel Ad Hoc Monumental een goede optie, 2 p.k. v.a. €200. Simpeler en goedkoper: Apartamentos Ray (v.a. €85 p.n., adres: Xativa, 14, Extramurs).
Breng ook zeker een bezoek aan het Fallas Museum. Adres: Plaza de Monteolivete 4. Geopend: di.-za. 10.00-14.00 en 16.30-20.30 uur, zo. 10.00-15.00 uur, ma. gesloten. Meer informatie over Valencia en Las Fallas op www.valencia-cityguide.com, www.fallasfromvalencia.com
http://www.telegraaf.nl/reiskrant/b...a/Valencia/22274431/__Ode_aan_de_lente__.html
