Europese vuurwerkregels voorkomen onvoldoende dat zwaar knalvuurwerk wordt gebruikt tegen eerstehulpverleners, voor plofkraken of in het criminele circuit. Dat schrijft de Europese Commissie in een evaluatie. Nederland dringt al lange tijd aan op aanpassing van de Europese vuurwerkwet.
De huidige wet is twaalf jaar oud. Sinds die tijd is veel veranderd. Grote steden hebben aan de lopende band te maken met aanslagen op woningen en winkels. Het is vooral een probleem in Nederland, Frankrijk en Zweden. De Europese Commissie startte daarom een evaluatie, nadat meerdere EU-landen hadden gewezen op zwaktes in de zogeheten Pyrorichtlijn, de wet die toeziet op vrije en veilige handel in vuurwerk binnen de EU.
De Commissie erkent nu zelf ook dat de wet tekortschiet. Het gaat om "significante tekortkomingen" op het gebied van veiligheid. "Het is duidelijk geworden dat er blijvende gezondheids- en veiligheidsrisico's zijn", schrijft de Commissie. Het vuurwerk brengt niet alleen de veiligheid van de mensen die het afsteken en omstanders in gevaar, maar ook die van de maatschappij als geheel, doordat criminelen het vuurwerk misbruiken.
'Vernietigende evaluatie'
Het produceren van zwaar knalvuurwerk is legaal in de Europese Unie. Dat vuurwerk is alleen bedoeld voor professioneel gebruik. Toch komt het veel te vaak in verkeerde handen terecht, zegt de Commissie. Waar dat precies misgaat, is moeilijk vast te stellen omdat de huidige wetgeving niet voorziet in een goed systeem om te kunnen achterhalen waar het vuurwerk terechtkomt na de productie. Het is daarnaast te makkelijk om zonder de benodigde vergunningen het zware vuurwerk online te bestellen.
Raquel García Hermida-van der Walle (D66) noemt de vuurwerkevaluatie "vernietigend". "Met name als het gaat om veiligheid geeft de Commissie volmondig toe dat de huidige wetgeving tekortschiet", zegt de Europarlementariër die eerder vragen stelde aan de Europese Commissie over het vuurwerk. "Het vuurwerk waarmee in onze straten aanslagen worden gepleegd, rolt elders in Europa legaal uit de fabriek."
Nederland worstelt al jaren met de gevolgen van zwaar vuurwerk en dringt aan op Europese oplossingen. Burgemeester Schouten van Rotterdam is aanvoerder van een groep bezorgde burgemeesters. Afgelopen zomer schreven ze een brief aan de Europese Commissie over de "golf van aanvallen en incidenten" met zware explosieven. Die komen volgens de burgemeesters vaak uit de hoek van de georganiseerde misdaad en leiden tot grote schade.
Schouten noemt de conclusies van de evaluatie "heel terecht". "We zien elke dag hoe makkelijk het zware vuurwerk, zoals Cobra's, verkrijgbaar is. Het wordt vervolgens gebruikt om te intimideren en om schade aan te richten." Volgens de burgemeester dekt het woord 'vuurwerk' in die gevallen dan ook niet de lading. "Het zijn bommen."
De burgemeesters pleiten in hun brief voor een Europese oplossing voor het probleem, dat in tal van EU-landen speelt. Onder de brief staan handtekeningen van burgemeesters uit Nederland, België, Zweden, Portugal, Frankrijk, Duitsland, Noorwegen en Bulgarije. Ze willen onder meer strengere wetgeving, een Europees verbod op knalvuurwerk van de zwaarste categorie en betere controles of mensen die vuurwerk kopen wel de juiste vergunningen hebben.
Nederlandse lobby
Naast Schouten spant ook de Nederlandse regering zich al jaren in om de vuurwerkproblemen hoog op de Europese agenda te krijgen. Dat is nog niet zo makkelijk, omdat in veel andere EU-landen de problemen met knalvuurwerk minder groot zijn. Daarnaast voelen landen waar geld wordt verdiend met de productie van zwaar vuurwerk, zoals Italië en Portugal, minder de behoefte om de wet strenger te maken.
Toch heeft Nederland nu medestanders gevonden in Zweden en Frankrijk, die ook kampen met veel vuurwerkaanslagen. Begin dit jaar schreven Frankrijk en Nederland een brief aan de Commissie om de problemen met illegale handel en crimineel gebruik nogmaals aan de kaak te stellen. Volgende week organiseren Zweden, Frankrijk en Nederland een speciaal evenement in Brussel om over de vuurwerkproblemen te praten. Daar zijn ook afgevaardigden van de Europese Commissie en de Rotterdamse burgemeester Schouten bij aanwezig.
De vraag is hoe snel alle inspanningen daadwerkelijk tot een aanpassing van de vuurwerkregels of zelfs een algeheel verbod op de productie van zwaar knalvuurwerk in de EU kunnen leiden. Ook wanneer er genoeg steun van andere lidstaten is voor een wetswijziging, moet eerst nog het hele wetgevingsproces worden doorlopen.
De Europese Commissie laat weten momenteel te kijken hoe ze de problemen die in de evaluatie zijn vastgesteld het beste kunnen aanpakken. Een aanpassing van de vuurwerkwet, de Pyrorichtlijn, is een van de opties die wordt overwogen. Als de Europese Commissie besluit een voorstel te doen voor een wijziging van de vuurwerkregels dan zal die wijziging, eenmaal aangenomen, waarschijnlijk op zijn vroegst in 2027 in werking treden.
Bron: https://nos.nl/artikel/2585833-ernstige-tekortkomingen-in-europese-vuurwerkwet
