BOEM 1000 jaar buskruit

dennis-pyro

Registered User
AMSTERDAM 13 juini 2006- Onder de knallende titel ’Boem!! 1000 jaar buskruit opent het Legermuseum 2 juni een nieuwe tentoonstelling. Hierin belicht het Delftse museum hoe drie eenvoudige stoffen, namelijk zwavel, houtskool en salpeter, samen tot een ware explosie aan ontwikelingen hebben geleid.

Al in de 10e eeuw maakten Chinezen vuurpijlen en vlammenwerpers om belagers van zich af te houden. Het lichtgevende effect hiervan resulteerde in het siervuurwerk, dat we nog steeds bij festiviteiten in de lucht schieten. In de loop van duizend jaar ontstonden wereldwijde toepassingen op militair en industrieel gebied. Ook in de huidige technologische ontwikkeling wordt nog steeds gebruik gemaakt van op buskruit gebaseerde technieken. Wie zou enig verband vermoeden tussen een 17e-eeuwse veldslag, de 19e-eeuwse stoomtrein, een gillende keukenmeid en de airbag in onze auto? BOEM !! 1000 jaar buskruit laat deze ontwikkelingen zien, horen en ruiken aan de hand van originele objecten uit internationale collecties, filmbeelden, historische afbeeldingen en manuscripten. Een spectaculair licht- en geluidsspel brengt het vuurwerk letterlijk over het voetlicht. De tentoonstelling loopt tot 3 december 2006.

Buskruit is een van de belangrijkste uitvindingen ooit. Reeds in de 10e eeuw ontdekten de Chinezen de juiste chemie tussen zwavel, houtskool en salpeter om vlammend wapentuig mee te maken. De lichtspektakels waarmee dat gepaard ging, leidden bovendien tot de ontwikkeling van prachtig siervuurwerk. Vanaf de 13e eeuw vond het kruit - waarschijnlijk via de befaamde Zijderoute - zijn weg naar Europa. In de daaropvolgende eeuwen ontwikkelde men in West-Europa de eerste militaire toepassingen van buskruit. Het ging een steeds belangrijker rol spelen op het slagveld en tijdens belegeringen en heeft de geschiedenis van de oorlogvoering ingrijpend en blijvend beïnvloed. Dat wapens vanaf een steeds grotere afstand konden worden afgevuurd, maakte de oorlogvoering bovendien anoniemer. Buskruit maakte ons in de 17e en 18e eeuw groot op de wereldzeeën, waar de met kanonnen bewapende schepen de Europese dominantie afdwongen.

Daarnaast heeft het ook grote maatschappelijke en politieke ontwikkelingen tot gevolg gehad. Buskruit was de eerste door mensen samengestelde chemische bron om energie te ontwikkelen, waarvoor tot dan toe natuurlijke krachten werden gebruikt. Zo zijn belangrijke industriële toepassingen uit de 18e en 19e eeuw gebaseerd op buskruit; zoals de ontwikkeling van stoommachines en stoomtreinen en de mogelijkheden om explosies op te wekken in de mijnbouw. Een van de modernste toepassingen vinden we dichter bij huis: de airbag, waarin een op buskruit gebaseerd ontstekingsmechanisme ervoor zorgt dat de airbag zichzelf ‘opblaast’.

Donderslag bij heldere hemel

Niet alleen het afvuren, maar ook de opslag van buskruit en vuurwerk is gedurende de gehele geschiedenis omgeven door veel risico’s. In 1654 werd een groot deel van de Delftse binnenstad verwoest door de Delftse Donderslag. Deze explosie van het Kruithuis, waarin 90.000 pond buskruit lag opgeslagen, kostte vele Delftenaren het leven, waaronder ook de bekende schilder Carel Fabritius. Ook vele gebouwen liepen schade op, en het aangrenzende kloosterterrein en oefenterrein van de schutterij gingen volledig verloren. Dankzij een nationale collecte kon het getroffen gebied worden herbouwd. Op diezelfde plaats is nu de Paardenmarkt, waar een deel van het huidige Legermuseum is gehuisvest. Het nieuwe kruithuis werd vervolgens ver buiten de stadsmuren gevestigd, aan de Schie.

In 2000 werd Nederland wederom opgeschrikt door een explosie van een opslagplaats. De vuurwerkramp in Enschede blies in enkele minuten een hele stadswijk de lucht in, een ontploffing met dramatische gevolgen.

Adres: Korte Geer 1, Delft. Tel. 015 – 215.05.00. Voor meer info: http://www.legermuseum.nl .
 

HocusPocus.Pyro

Registered User
Speciale Lezing bij Legermuseum (i.k.v. BOEM 1000 jaar buskruit)

Op zondag 5 november 2006 is er in Delft bij het Legermuseum een speciale lezing gegeven met de titel: 'Buskruit - de oude technologie gezien vanuit een hedendaags perspectief'.
 
Laatst bewerkt:
Bovenaan